Dasch Dr Hammer - S nöie Teschdamänt uf Baaseldütsch: Matthäus und Markus

Von Jürg Meier

DASCH DR HAMMER - Das neue Testament übertragen in den baseldeutschen Dialekt.
Der Band 1 enthält den guten Bericht von Matthäus und von Markus

• Sprache: Deutsch
• Herausgeber: Books on Demand
• Erscheinungsdatum: 24. Mai 2016
• ISBN: 9783741248887

Jürg Meier

Jürg Meier ist Biologe, Titularprofessor für Zoologie an der Universität Basel und Inhaber eines Unternehmens für Ausbildung und Beratung von Unternehmen auf den Gebieten Führung, Qualitätsmanagement und Toxikologie. Er war 45 Jahre lang ehrenamtlicher Seelsorger in der Neuapostolischen Kirche und von 2010 - 2019 Bezirksvorsteher des Kirchenbezirks Basel der Neuapostolischen Kirche. In der Arbeitsgemeinschaft christlicher Kirchen beider Basel und in der Basler Bibelgesellschaft ist er Vorstandsmitglied.

Buchvorschau

Inhaltsverzeichnis

E baar Gedanggen am Aafang

Zur Orientieerig

Dr gueti Bricht vom Matthäus

Dr gueti Bricht vom Markus

E baar Gedanggen am Aafang

Dr Baapscht Johannes Paul dr Zwäiti

vo dr Röömisch-kadoolische Kiirche het emoll gsäit:

«D Biiblen iebt iren Yyfluss im Lauf vo de Joorhunderten uss.

D Ergläärige mien allewyyl an die geegewärtigi Dänggwyys

und Sprooch aabasst wäärde.

Wäge däm mues me s biiblische Dänggen allewyyl

in die zytgnössischi Sprooch übersetze,

as es in ere Sprooch drhäär kunnt,

wo für d Höörer au verständlig isch».¹

Uf hundert Missioonsräise nach Süd- und Ooschteuropa

hani äins gleert:

Wemme s Häärz vo de Mensche gwünne wott,

denn mues me midenen esoo schwätze,

wienene dr Schnaabel gwaggsen isch!

Drum hani dänggt,

s isch höögschti Zyt,

as me weenigschtens e Däil vo dr Biible

au uf Baaseldütsch kaa lääse.

S git frommi Mensche,

wo möögligerwyys e Brobleem griege,

wenn sy die baaseldütschi Überdraagig doo lääse dien.

D Sprooch kunnt ene vilicht nid gnueg fromm

und häilig voor.

Dasch zwoor verständlig,

zyylt aber e weeneli z kuurz.

Dr Jesus Grischtus het syynerzyt nämmlig ganz sicher

mit de Lüt esoo greeded,

wie die au gschwätzt hän.

Sällmool sin s Lüt us em äifache Volgg gsii,

wo dr Jesus midenen Umgang ghaa het.

Woorschyynlig hätte dien en nid verstande,

wenn er hoochgstocheni Reede gschwunge hätt.

De Meebessere het äär jo äinewääg nid basst.

Esoo weenigschtens seen yych daas –

und übernimm drum d Verantwoortig für jeedes Woort,

wo doo drinne stoo duet.

Ych haa my Schryybig aagläänt an dääne Wäärgg:

«Baseldeutsch-Grammatik» vom Ruedi Suter,

«Baseldeutsch-Wörterbuch» vom Ruedi Suter,

«Neues Baseldeutsch Wörterbuch» vo dr Christoph Merian-Stiftig.

Drnääbe hani äifach esoo gschriibe,

wie mr dr Schnaabel gwaggsen isch.

Beruggsichtigt hani äifach,

as s Baaseldütsch allewyyl no wäicher wiird.

Drum hani zum Byspiil bi de Wäärbe mit Ändig uf «e»

en «-ed» statt emene «-et» verwänded.

Ganz häärzlig möchti im Werner Lukas dangge (www.basel-deutsch.ch). Äär het nid numme wäärtvolli Hiiwyys gää,

sondern au feschtgstellt,

as my baaseldütschi Schryybig äigendlig ganz bruuchbaar syyg.

Schliesslig isch mr au dr Her Pfaarer Urs Joerg,

wo dr Bresidänt vo dr Baasler Biible-Gsellschaft isch,

mit vyyle guete Hiiwyys e groossi Hilf gsii.

Au iim e ganz e häärzligs Danggschöön!

Füür d Überdraagig hani e Hampflen unterschiidligi Biiblen und Kommentäär verwänded.

D Struktuur vom Thäggscht hani vo dr Baasis-Biiblen abgluegt.

Daas macht s Biechli zwoor e bitzeli digg,

s Lääse fallt äim aber vyyl lyychter.

S söll nach Blaanig jeedes Joor e wyytere Däil

vom nöie Teschdamant erschyyne.

Iine wünschi bim Lääse vyyl Vergniege und vyyl nöi’i Yysichte.

Am Himmelfaartsdaag 2016 Jürg Meier

---

¹ In eren «Aasprooch über d Interbredazyoon vo dr Biiblen in dr Kiirche» am 23. Abrille 1993 (Osservatore Romano, franz. Ausgabe, 24.04.1993)

Zur Orientierig

Dr Brofeet Hezechiel het d Heerligkäit

vom HEER döörfe see (Hezechiel 1).

Won äär dr gueti Bricht wiene Wind us alle Himmelsrichtige seet,

het s zmitts drin vier Gstalte,

wo wie Mensche mit jeewyyls vier Gsichter und vier Flüügel sin.

Iiri Gsichter syyge die vomene Mensch,

vomene Löi, vomene Muuni und vomenen Aadler.

En äänligs Bild finde mr bim Johannes (Offenbarung 4,6-8).

Me het drnoo die bäide Bilder kombiniert

und d Gsichter de vier Evangelischde zuegoordned,

wo dr Gueti Bricht gschriibe hän.

Im doo voorligenden Band Äins finde Sy d Bricht vom Matthäus und em Markus zum lääse dinne.

Dr Matthäus wiird duur s Gsicht

vomene Mensch verdrätte.

Drum zäigt uns dr Fuessabdrugg vomene Mensch,

as mr im Bricht vom Matthäus lääse dien.

S Simbool für e Maarkus isch dr Löi.

Finde mr uf ere Syte dr Fuessabdrugg vomene Löi,

dien mr uns im Bricht vom Markus befinde.

Dr gueti Bricht vom Matthäus

Bevoor äär midem Jesus gangen isch,

het dr Matthäus als Zöllner² gschafft.

Äär isch au äine vo de zwölf Aboschdle gsii.

D Juude sin s Zyylphublykum,

won er mit sym Bricht het welle be’yydrugge.

Drum leggt äär e bsundere Wäärt druff und zäigt,

as dr Jesus e Noochkomme vom Glaubensbappen Abraham isch.

Dr Jesus Grischtus isch dr Köönig und Erlööser,

wo scho im eerschte Teschdamänt verhäisse woorden isch.

Mit synere Gebuurt het sich also d Schrift erfüllt.

Bim Lääse vom Matthäus sym Bricht kunnts äim voor,

as häig men e Leerer voor sich.

S Hauptaugemeergg leggt äär uf d Reede vom Jesus,

dr Hauptgedanggen isch d Unterwyysig.

---

² Zöllner sin zu sällere Zyt die gsii, wo Stüüren yydriibe hän. Si hän doo drfüür de Röömer miesen e feschde Bedraag zaale. As si sälber öppis verdiene, hän si vo de Lüt äifach oordentlig mee ghöische. As doo dr Bschiss voorbrogramiert gsii isch, düürfti glaar syy.

Kapittel 1

Dr Stammbaum vom Jesus

1 Dasch dr Stammbaum vo de Voorfaare

vom Jesus Grischtus,

won e Soon vom David

und vom Abraham isch.

2 Dr Abraham isch dr Bappe vom Isaak,

dr Isaak isch im Jakob sy Bappe,

dä isch dr Bappe vom Juda und syne Briedere.

3 Dr Juda griegt zämme mit dr Tamar

dr Perez und dr Serach;

dr Perez isch im Hezron sy Bappe,

sälle denn dr Bappe vom Ram.

4 Dr Ram isch dr Bappe vom Amminadab.

Sälle isch dr Bappe vom Nachschon

und dr Nachschon dr Bappe vom Salmon.

5 Dr Salmon het zämme mit dr Rahab dr Boas ghaa;

dr Boas und d Rut sin d Eltere vom Obed gsii.

Dr Obed isch dr Bappe vom Isai

6 und sällen isch dr Bappe vom spöötere Köönig David.

Zämme mit dr Frau vom Uria

het dr David dr Salomo ghaa.

7 Dr Salomo griegt denn dr Rehabeam

und dr Rehabeam dr Abija,

wo denn dr Bappe vom Asa isch.

8 Dr Asa isch im Josafat sy Bappe,

sälle im Joram syyne.

Und dää widerum isch dr Bappe vom Usija,

9 wo denn dr Bappe vom Jotam gsii isch.

Dr Jotam isch dr Bappe vom Ahas gsii

und dää vom Hiskia.

10 Im Hiskia sy Bueb isch dr Manasse gsii,

wo denn dr Amon griegt het

und dä isch dr Bappe vom Josia gsii.

11 Dr Josia het in dr Zyt vo dr Verbannig in Babylon

dr Jojachin und syni Briedere ghaa.

12 In Babylon het denn dr Jojachin

dr Schealtiel griegt, wo dr Bappe vom Serubbabel gsii isch.

13 Dr Serubbabel isch dr Bappe vom Abihud,

dr Abihud dää vom Eljakim

und sälle dr Bappe vom Asor.

14 Dr Asor isch im Zadok sy Bappe,

dr Zadok dää vom Achim

und sälle syynersyts dr Bappe vom Eljud.

15 Im Eljud sy Soon isch dr Eleasar gsii

und dä isch dr Bappe vom Mattan,

wo wiiderum im Jakobus sy Bappe gsii isch.

16 Dr Jakobus isch im Josef sy Bappe,

wo dr Maa isch vo dr Maria,

wo dr Jesus geboore het,

wo au dr Grischtus häisse duet.

17 Esoo hets vom Abraham bis uf e David

vierzää Generazyoone,

vom David bis in d Verbannig nach Babylon

vierzää Generazyoonen

und vo dr Verbannig bis zum Grischtus

noonemoll vierzää Generazyoone ghaa.

18 D Gebuurt vom Jesus Grischtus het sich esoo zuedräit:

Syni Mamme, d Maria, isch midem Josef verlobt gsii.

Sy hän no nie midenander gschlooffe ghaa.

D Maria isch aber äinewääg schwanger woorde.

Dr Häiligi Gäischt, säit me, het sy lo schwanger wäärde.

19 Dr Josef isch en aaständige gsii.

Äär het d Maria nid welle bloossstelle.

Drum het äär im Ghäime welle d Fingge glopfe.

20 Won er eso drüber nooche sinniert,

isch em, wie imene Draum en Ängel vom HEER³ erschiinen

und säit zuenem:

«Josef, heb käi Angscht!

Nimm d Maria as dy Frau zu diir.

S Buschi, wo sy bekunnt isch vom Häilige Gäischt.

21 Wenn dä Bueb uf d Wält kunnt,

sottsch em dr Naame Jesus gää.

Äär retted nämmlig sy Volgg

und duet s us syynere Schuld befreie».

22 Dasch aber alles doorum gschee,

as säll erfüllt woorden isch,

wo dr Brofeet vom HEER gsäit het:

23 Lueged, e jungi Frau wiird schwanger syy

und e Bueb griege,

wo sy Immanuel dien häisse. (Jesaja 7,14)

Daas bedütted:

Dr HEER isch mit uns.

24 Wo dr Josef us em Schlooff uffwacht,

macht äär, was dr Ängel iim befoole het

und nimmt sy Frau zue sich.

25 Äär het sy aber nid aaglängt

bis sy dä Bueb geboore ghaa het;

denn het er em dr Naame Jesus gää.

Kapittel 2

D Stäärndütter us em Oschte

1 Dr Jesus isch in Bethlehem geboore woorde,

in Judäa zur Zyt vom Köönig Herodes.

Stäärndütter us em Oschte sin nach Jerusalem koo.

2 Sy frooge:

«Woo isch dr Köönig vo de Juude,

wo grad eerscht uf d Wält koo isch?

Mr hän sy Stäärn im Oschte gsee.

Jetz sin mr doo, as mr en aabätte könne».

3 Wo dr Köönig Herodes daas ghöört het,

isch er gruusig verschroggen und mit iim ganz Jerusalem.

4 Äär het alli Brieschter und Schriftgleerte vom Volgg

zämme gnoo.

Äär will nämmlig uuse finde,

wo dä Grischtus uf d Wält koo sotti.

5 Die saagen em:

«In Bethlehem in Judäa».

S stoot nämmlig gschriiben im Brofeet:

6 Und du, Bethlehem im jüüdische Land,

bisch überhaupt nid die Gläinschti under de Stedt in Judäa;

uss diir kunnt nämmlig dää Fürscht,

wo my Volgg Israel soll wäide. (Micha 5,1)

7 Doo het dr Herodes die Stärndütter häimlig zue sich gruefe.

Äär will vonene genau wüsse,

wenn dä Stäärn erschiinen isch.

8 Denn schiggt er sy nach Bethlehem

und säit:

«Göönd und diend alles über dä Bueb uusefinde.

Und wenn er en gfunde händ,

drnoo saaged mr s denn wiider.

Denn gang au yych en go aabätte».

9 Wo sy dr Köönig ghöört hän,

mache sy sich uf e Wääg.

Dr Stäärn, wo sy im Oschte gsee hän,

isch enen au doo voraa gange,

bis er überem Oort stoo blybt,

wo s Buschi gsii isch.

10 Wo sy dr Stäärn eso see dien,

hän sy e Riisefröid ghaa.

11 Sy sin in dä Stall yyne gangen

und finde s Buschi bi dr Maria, synere Mamme.

Sy sin abgnöilet, hän s aabättet,

iri Gschänggli füüre ghoolt

und em Gold, Weihrauch

und Myrrhebalsaam⁴ gschänggt.

12 Dr HEER befiilt ene denn im Draum,

sy sölle nümme zum Herodes zrugg goo.

Drum sin sy denn uf emen andere Wääg

in iir Land zrugg gwanderet.

D Flucht nach Egipte

13 Wo sy aber fuurt gsii sin,

erschyynt im Josef en Ängel im Draum,

und säit zuenem:

«Stand uff, nimm s Buschi und d Maria.

Due nach Egipte flüchten

und blyb döört,

bis yych my wiider mälde due.

Dr Herodes will nämmlig s Buschi sueche,

as er s umbringe kaa».

14 Doo isch er zmitts in dr Nacht uffgstande,

nimmt s Buschi und sy Mammen

und flüchted nach Egipte.

15 Döört isch er bliibe,

bis dr Herodes gstoorben isch.

Esoo het sich erfüllt,

was dr HEER dur e Brofeet Hosea

gsäit het:

Us Egipte hani my Bueb gruefe. (Hosea 11,1)

Dr Kindermoord

16 Dr Herodes het nadüürlig gmeerggt,

as en die Gleerte über s Oor ghaue hän.

Jetz isch er richtig verruggt woorde.

Äär schiggt syni Hälfer loos

und loot in Bethlehem und Umgääbig

alli Kinder dööte,

wo gläiner als zwäi Joor alt sin.

Daasch dr Zytruum gsii,

won äär vo de Gleerte het lo berächne.

17 Esoo isch säll erfüllt woorde,

wo dr Brofeet Jeremja gsäit het:

18 In Rama het men e Gschrei ghöört,

mit vyyl Briele und Weeglaage;

d Rachel het um iri Kinder brielt

und sich nid welle lo drööschte,

well s midenen uss gsii isch. (Jeremja 31,15)

D Ruggkeer vo Egipte

19 Wo denn dr Herodes gstoorben isch,

erschyynt dr Ängel vom HEER im Josef wiider im Draum

20 und säit:

«Stand uff, nimm s Buschi und d Mammen

und gang wider zrugg ins Land Israel.

Die, wo s Buschi hän welle dööte,

hän jetz sälber d Schruube gmacht».

21 Doo isch dr Josef uffgstande,

nimmt s Buschi und d Maria mit sich

und goot zrugg nach Israel.

22 Won er aber ghöört het,

as dr Archeläus statt sym Bappe Herodes

in Judäa Köönig gsii isch,

het er Angscht ghaa zum döört aane goo.

Im Draum het em denn dr HEER gsäit,

er soll nach Galiläa go woone.

23 Äär het denn in Nazareth gwoont,

as sich s Woort vo de Brofeeten erfüllt:

Äär soll Nazarener häisse.

Kapittel 3

Dr Döiffer-Johannes

1 In däre Zyt isch dr Johannes uffdrätte.

Äär breedigt in dr Wieschti vo Judäa

und säit:

2 «Drääied um, s Himmelryych

isch nämmlig ganz nooch aanekoo»!

Vom Johannes säit scho dr Brofeet Jesaja:

3 EBreediger in dr Wieschti säit:

Diend im Heer dr Wääg baraat machen

und mached em dr Booden eebe. (Jesaja 40,3)

4 Dr Johannes het e Lumpen us Kameelhoor aa

und e Gürtel us Lääder um sy Buuch gwiggled.

Er het au Höischreggen und wilde Hoonig gässe.

5 Die ganzi Stadt Jerusalem isch zuenem uusegange.

Us ganz Judäa sin sy koo

und us alle Länder am Jordan.

6 Sy hän sich im Jordan vonem lo dauffen

und hän em au iri Sünde verzellt.

7 Vyl Pharisäer und Sadduzäer sin au zu synere Dauffi koo.

Doo säit äär zuenene:

«Ir Schlangebruet, wieso mäined er äigendlig,

as er abhaue könned vor dr Strooff, wo kunnt?

8 Iir miend dur öier Verhalte zäige,

as er umdrääie diend

und öich wiirgglig ändere wänd!

9 Dängged numme nid, as es längt,

wenn er saage diend:

‹Mr hän dr Abraham zum Bappe.›

Iich saag öich nämmlig:

Wenn dr HEER wott,

denn könnt äär em Abraham

us däne Gwäggi doo Kinder erwegge.

10 S Beil isch scho fascht an dr Wuurzle.

Meergged öich: e jeede Baum,

wo käini guete Frücht duet bringe,

wiird gfellt und ins Füür gschmisse.

11 Iich dauff öich mit Wasser,

as er umdrääie diend.

Dää, wo aber nooch mir kunnt,

isch steergger als yych.

Yych bis nid emoll wäärt,

as ych iim d Schue nooche draag.

Dää daufft öich denn midem Füür –

midem Häilige Gäischt.

12 Äär het syni Woorfschuuflen⁵ in dr Hand,

äär wiird sy Stall denn uusebutzen

und dr Wäizen in dr Schüüre sammle;

aber s Strau wiird er verbrenne

mit Füür, wo me nid ka